Liên hệ
Khi được chỉ định xét nghiệm mỡ máu, bác sĩ hay dặn phải lấy máu lúc sáng trước khi ăn. Xin cho biết thời điểm nào lấy máu để xét nghiệm mỡ máu được chuẩn xác? (Lâm Đình Doan - Tây Ninh)
Trả lời:
Thật sự trong máu tuần hoàn có nhiều loại mỡ: mỡ đơn thuần hay kết hợp với chất khác (thường gặp là kết hợp với protein tạo thành lipoprotein). Trong y học, người ta chỉ quan tâm đến một số dạng mỡ có liên quan đến nguy cơ bệnh tật gồm: cholesterol toàn phần, cholesterol tỉ trọng cao (HDL-cholesterol), cholesterol tỉ trọng thấp (LDL-cholesterol), cholesterol tỉ trọng rất thấp (VLDL) và triglycerid.
Chúng ta biết rằng hai phân tử có khối lượng bằng nhau, nếu phân tử nào có tỉ trọng thấp hơn sẽ có thể tích to hơn.Vì thế các loại cholesterol có tỉ trọng càng thấp, thể tích to, khi di chuyển trong hệ tuần hoàn sẽ dễ lắng đọng tạo ra các mảng xơ vữa.Cho nên HDL-cholesterol được gọi là cholesterol tốt cho cơ thể, càng tăng thì càng tốt.
Theo chương trình giáo dục cholesterol quốc gia Mỹ về phát hiện, đánh giá và điều trị tăng cholesterol máu ở người lớn (viết tắt là NCEP) khuyến cáo nên thử mỡ máu lúc đói cho tất cả người lớn trên 20 tuổi ít nhất mỗi 5 năm/lần. Ở trẻ em nếu không có tiền sử gia đình bệnh tim mạch sớm hay tiền sử tăng mỡ máu gia đình không cần phải thử thường quy.
Do cholesterol toàn phần không thay đổi đáng kể sau khi ăn nên có thể xét nghiệm bất kỳ lúc nào trong ngày mà không cần phải nhịn đói, ngược lại triglycerid thay đổi sau bữa ăn nên phải xét nghiệm khi bệnh nhân nhịn đói ít nhất 12 giờ. Do xét nghiệm cùng lúc nhiều loại mỡ trong máu nên phải lấy máu xét nghiệm lúc bệnh nhân đói để có được kết quả phản ánh chính xác tình trạng rối loạn mỡ máu.
Bất kỳ mẫu xét nghiệm mỡ máu nào được lấy lúc bệnh nhân không nhịn đói ít nhất 12 giờ trước đó đánh giá tăng mỡ máu sẽ không được chính xác (nhất là hai chỉ số triglycerid và LDL-cholesterol). Nhiều người khi cầm xét nghiệm triglycerid máu tăng đã rất lo lắng dù lúc lấy máu xét nghiệm đã ăn uống rồi hoặc thậm chí trước đó có bữa ăn nhiều chất béo, có dùng thêm rượu bia ….
BS.CKII. ĐẶNG MINH TRÍ
